1. حضور 6 ساله دکتر سعید جلیلی در راس شورای عالی امنیت ملی کشور نه تنها از وی یک دیپلمات با تجربه ساخته است، بلکه بواسطه حیطه وظایف وی و لزوم اشراف بر امنیت ملی کشور، او را به مدیری توانا و آگاه نسبت به شناخت نقاط قوت و ضعف و مدیریت کلان کشور  تبدیل کرده است.

جلیلی فارغ از تجربه ی حضورش در وزارت امور خارجه، بیشتر بواسطه مذاکرات مهم هسته ای سالهای گذشته با سران اتحادیه اروپا، اشراف کم نظیری بر سیاست خارجی و شناخت غرب دارد. وی در عمل علوم سیاسی را تا مقطع دکترا آموخته و "غرب نظری" را در دوران تحصیلش از عمق جان درک کرده است؛ از طرف دیگر به سبب تجربه مذاکرات پی در پی با غربی ها در سالهای گذشته، "غرب عینی" را هم کامل و بدون چون و چرا می شناسند؛ از این رو همواره به جای "تنش زدایی" و دیگر رویکردهای "منفعلانه" در برابر غرب، از "تهدید زدایی" و سیاست خارجی "پیشرونده" نسبت به اروپا و امریکا سخن می گوید؛ به دنبال سیاست خارجی فعال و پویا در برابر همسایگان و دیگر کشورهای جهان است و به خوبی معنا و ضرورت مقاومت و پایداری در برهه کنونی در برابر دشمنان ملت را درک می کند.

2. جلیلی در راس جایگاهی قرار دارد که بواسطه وظایف تعریف شده و حقوقی خود، با مشکلات ریز و درشت کشور آشناست.  وی در واقع دبیر جلساتی است که اعضای آن را مدیران ارشد کشور تشکیل می دهند: روسای سه قوه، رئیس ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح ، فرمانده ارتش، فرمانده سپاه پاسداران، وزیر کشور، وزیر اطلاعات، وزیر دفاع و وزیر امور خارجه و ... لذا بدیهی است که طرح اصلی ترین چالش ها و مهم ترین موضوعات مربوط به اداره کشور بخشی از تجربه روزانه سعید جلیلی باشد، طبیعی است که وی طی حضور 6 ساله خود در این جایگاه، هم با چالش های سیاسی- امنیتی کشور آشنا باشد و هم با مسایل مربوط به اقتصاد و فرهنگ، و زمانی این تجربه ارزشمند تر می شود که توجه داشته باشیم 6 سال گذشته،‌ سالهایی بوده است که مهم ترین دوران مدیریت کلان نظام سپری شده است.

فتنه 88، تحولات منطقه و جهان و هم چنین مذاکرات هسته ای ایران با اتحادیه اروپا، بخشی از تجارب ارزشمندی است که سعید جلیلی بواسطه حضور در راس شورای عالی امنیت ملی کشور  بدست آورده و به همین خاطر به محرمانه ترین و جزیی ترین داده ها و تحلیل ها اشراف کامل دارد و بدون تردید این نقطه قوت می تواند به عنوان یک برگ برنده مدیریتی کلان برای جلیلی جهت اداره کشور در دولت آینده باشد.

3. جلیلی نه تنها به سبب جایگاه خاص خود در سالهای اخیر، شخصا فردی با تجربه و آگاه نسبت به اداره کشور شناخته می شود بلکه نخبگان و مدیران کارآمد و متعهد پرشماری آماده یاری رسانی به او جهت مدیریت کشور و اقدمات اجرایی بزرگ هستند.

فارغ از پشتوانه های معنوی گرانقدری مانند علامه مصباح یزدی و آیات عظام زابلی، خزعلی  و ... نخبگان شناخته شده ای مانند حجه الاسلام میرباقری، حجه الاسلام آقاتهرانی، حجه الاسلام رجبی، حجه الاسلام پناهیان، دکتر اصغر طاهرزاده، حجه السلام نبویان، حجه الاسلام رهدار و مدیران اجرایی و باتجربه ای چون دکتر پرویز داوودی (معاون اول رییس جمهور در دولت نهم و استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی)، دکتر کامران باقری لنکرانی (وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دولت نهم) دکتر علی باقری (معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی کشور)، مهندس پرویز فتاح (وزیر نیروی دولت نهم و مسئول بنیاد تعاون سپاه)، دکتر مسعود میرکاظمی (وزیر بازرگانی دولت نهم، وزیر نفت دولت دهم و رییس کمیسیون انرژی مجلس نهم)، دکتر محمد سلیمانی (وزیر ارتباطات دولت نهم و استاد مخابرات دانشگاه علم و صنعت)، مهندس محمد رضا اسکندری (وزیر کشاورزی دولت نهم و  مدیرعامل سازمان اقتصادی کوثر)، دکتر رضا تقی پور (وزیر ارتباطات دولت دهم)، دکتر علی اصغر زارعی (معاون سابق وزیر نفت و نماینده مجالس هشتم و نهم)، مهندس سید مهدی هاشمی (رییس سازمان مهندسی کشور، سرپرست وزارت کشور در دولت نهم و نماینده مجلس نهم)، دکتر غلامحسین رضوانی (قائم مقام معاونت راهبردی رییس جمهور)، دکتر هادی زاهدی وفا (استاد اقتصاد و معاون وزیر اقتصاد در دولت نهم) و ... را می توان پشتوانه های مدیریتی و اجرایی دکتر سعید جلیلی دانست.

4. از طرف دیگر، جلیلی فردی است که برای اداره کلان کشور "برنامه" دارد و رویکردهای کلان برای مدیریت نظام را بهتر از خیلی افراد دیگر می داند و تیمی از نخبگان مختلف برنامه های مدونی برای دکتر جلیلی آماده کرده اند که در مقام محتوا غنی تر و  واقع بینانه تر از برنامه های بسیاری دیگر از نامزدهاست زیرا حاصل سالها تجربه مدیران ارشد کشور در اجرا و پژوهش های علمی- دانشگاهی است؛  بویژه در  عرصه اقتصاد که  در حال  حاضر الویت اصلی مدیریت کشور است. وی هم چنین روحیه اصلاح بسیاری از ساختارها و بروکراسی زائد کشور را دارد که به عنوان نمونه می توانید بخشی از برنامه های وی در این باره را اینجابخوانید

5. انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در حالی برگزار می شود که شرایط منطقه و جهان طی سه دهه گذشته بسیار متفاوت است؛ تحولات بوجود آمده در بسیاری از کشورهای عربی به همراه فراز و فرودهای پرونده هسته ای ایران طی سالهای اخیر در حالی صورت گرفته است که همزمان اتحادیه اروپا و امریکا سخت ترین شرایط اقتصادی و سیاسی خود را تجربه کرده اند؛ در چنین شرایطی جمهوری اسلامی ایران که از 35 سال قبل داعیه دار الگوسازی برای مستضعفین جهان و مقابله با امپریالیسم بین المللی بوده است، در شرایطی به سر می برد که بیش از هر زمان دیگر نیازمند ادامه رویکرد "مقاومت" در عرصه جهانی است. رویکردی که علیرغم همه دشواری های 30 سال اخیر، دستاوردهای کم نظیری داشته است بگونه ای که امروز بخشی از هویت جمهوری اسلامی ایران در جهان را مقاومتش در برابر جریان استکبار تشکیل داده است.

در چنین شرایطی بدیهی است که انتخابات یازدهم ریاست جمهوری از حیث آنکه منجر به پیروزی کاندیدایی شود که در افکار عمومی "نماد مقاومت" در خارج از مرزهای کشور باشد اهمیت مضاعفی دارد؛ سعید جلیلی دقیقا همان فردی است که در شرایط کنونی در داخل و خارج از کشور به این ویژگی شناخته می شودو جملات برخی از سیاستمداران ارشد اروپایی درباره او، این ادعا را تایید می کند.

در همین راستا خاویر سولانا رییس پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا در میزگردی که در فروردین  سال 92 در واشنگتن برگزار شد،‌ گفته بود : "سعید جلیلی اهل نرمش در مذاکرات نیست." ‌چندی بعد نیز کاترین اشتون مسئول فعلی سیاست خارجی اتحادیه اروپا خواستار تعویض سعید جلیلی از مسئولیت مذاکرات هسته ای شده بود؛ چرا که وی را اهل امتیاز دادن به غرب نمی دانست؛ رویکردی که جلیلی در برابر غرب از خود نشان داده دقیقا خلاف آن چیزی است که پیش از وی در دوران حسن روحانی تجربه شده بود و هم باعث نقدهای فراوان گردیده بود و هم نتیجه مذاکرات آن سالها را تونی بلر نخست وزیر انگلیس بیان داشته بود: "میوه (اشغال) عراق را از دستان روحانی گرفتیم."

6. جلیلی به لحاظ روحیات شخصی، فردی با تقوا و کم حاشیه است. تا جای ممکن درباره مسایلی که در حیطه اختیاراتش نیست سخن نمی گوید و بدون حاشیه خاصی به دنبال انجام وظیفه تعریف شده خویش است. این نقطه قوتی است که یکی از بزرگترین نقاط ضعف رییس جمهور فعلی بود و هست. 

از طرف دیگر جلیلی در بسیاری از نقاط قوت احمدی نژاد با او شباهت دارد. جلیلی ساده زیست و پرکار است و همین تشابه در نقاط قوت وی با احمدی نژاد باعث شده تا امروز مخالفان جلیلی که حرف جدید و مهمی برای نقد او ندارند،‌ به خاطر شباهت نقاط قوت جلیلی با احمدی نژاد، او را احمدی ن‍ژاد دوم بدانند؛ غافل از آنکه اگر قرار باشد با گفتن احمدی نژاد 2؛ کسی نقد شود باید این نسبت به کسی داده شود که در نقاط ضعف با احمدی نژاد اشتراک دارد در حالی که جلیلی دقیقا خلاف این روند بوده و هست و بسیاری از ضعف های احمدی نژاد را ندارد، کم حاشیه است، علاقه ای به تقابل بیهوده با افراد و جریان های دیگر ندارد، کنش های سیاسی وی نمادی از "عقلانیت انقلابی" است و سابقه و مواضعش نشان می دهد قانون برای وی فصل الخطاب است و از همه مهمتر عملکردش در سالهای اخیر نشان داده یکی از نزدیک ترین مدیران ارشد کشور به رهبر انقلاب در قول و فعل بوده است بگونه ای که سایت روزنامه صهیونیستی جروزالم پست نیز نتوانست در یکی از تحلیل های اخیرش از این مساله چشم پوشی کند و در تحلیلی آغشته به عصبانیت نسبت به حضور جلیلی در انتخابات واکنش نشان داد و نوشت: " جلیلی از لحاظ شخصیتی بسیار به رهبر ایران نزدیک می باشد."

7. بعد از پایان اولین همایش حامیان جلیلی در سوم خرداد ماه، در جمع تعدادی از دوستان درباره شخصیت و رفتار جلیلی صحبت بود؛ آنچه به تحلیل مشترک همه دوستان تبدیل گشته بود، نمود عینی تقوا و اخلاص جلیلی بود. همه متفق القول بودند که اگر قرار باشد جلیلی پیروز این انتخابات باشد هیچ کدام از تلاش های ستادها و طرفداران و ... باعث این مساله نخواهد بود؛ اخلاص و روحیه عمل به تکیلف همان جلیلی شاه کلیدی است که می تواند منجربه هدایت دلهای مردم به سمت وی باشد چرا که وی نه مانند عده ای دیگر از سالها قبل ستاد انتخاباتی تشکیل داده است و نه به دنبال رفتارهای خاص و شعارهای دروغین برای کسب رای مردم است؛ به یاد دارم جلیلی در یکی از جلساتش با نخبگان اقتصادی گفت: "به من می گویند برخی از حرفها را اگر بزنم آرایم کم می شود،‌ اما واقعیت این است که اتفاقا باید خیلی از حقایق را به مردم گفت. اقتصاد ما و برخی دیگر از مشکلات ما نیازمند کارهای طولانی مدت و اصلاح ساختارهاست. حتی ممکن است من کاری بکنم که نتیجه اش 10 سال بعد و در یک دولت دیگر خودش را نشان بدهد، من همان کار را خواهم کرد و نمی گویم می خواهم اقدامی کنم که در دولت من نتیجه کوتاه مدتش را مردم درک کنند اما در دراز مدت به ضرر مردم باشد."

8. همه نکات مورد اشاره در این یادداشت به معنای اسطوره سازی، قدیس سازی و یا بدون عیب دانستن سعید جلیلی نیست. بدون تردید او هم مانند هر فرد دیگری کاستی هایی دارد؛ اما می توان ادعا کرد که جلیلی بهترین فردی است که در شرایط کنونی می تواند اداره کشور را بدست بگیرد. او اصلح این میدان است و باید برای معرفی بیشترش به مردم تلاش کرد.

 در دبدار امروز دکتر جلیلی در دانشگاه تهران............

جلیلی یکی از مهمترین انحرافات را جدا بودن حوزه کارگزاران از دانشگاه عنوان کرد و یادآور شد: اگر علم نافع ساز و کاری برای ورود پیدا نکند دچار انفعال خواهد شد.

یازده ویژگی راهبردی دکتر جلیلی:

1-آشنا با اندیشه اسلامی

2-داشتن پشتوانه شبکه عظیمی از کارشناسان و دانشگاهیان

3-کار فراوان در حوزه بین المللی

4-حل مسائل نظام در سطوح مختلف نظام

5-تسلط بر علوم انسانی و گفتمان های رایج این حوزه

6-نماینده اقتدار جمهوری اسلامی و ملّت ایران در برابر شش کشور برتر نظام سلطه

7-مستقلّ بودن در این دوره

8-رییس جمهور در سایه(توضیح:گروقت بسیاری از رؤسای جمهور در سفرهای کاری و دیدارهای رسمی و کارهای روزمرّه صرف می شود، این مزیّت برای دکتر جلیلی بوده است که بتواند به طور شبانه روزی در شش سال گذشته بر مسائل کشور در حوزه های اقتصادی، سیاسی، نظامی و امنیّتی اشراف پیدا نمایند و راه حل ارائه نمایند. دبیر شورای عالی امنیّت ملی در حقیقت رییس جمهور در سایه است و اکنون برای اوّلین بار فرصتی فراهم شده است، که در چنین جایگاهی فردی سکّان دار ریاست جمهوری گردد.)

9-متانت و ذکاوت

10-تلاش کاری در سه فراستاد اصلی کشور به مدّت طولانی

11-پرکار کم خرج

http://www.drjalily.com/wp-content/uploads/2013/05/barname-eghtesadi-dolat-111.pdf

• حمایت از تولید، نیازمند توجه به ظرفیت‌های بخشی و مزیت‌های نسبی در کشاورزی، عرصه‌های دانش‌بنیان، صنعت و مسکن است.
• سیاست‌گذاری اشتغال باید برای تولید باشد نه شغل‌های کاذب.
• تصمیم گیری صحیح اقتصادی، زمانی رخ می دهد که مبتنی بر گفتمان انقلاب باشد.
• مردم باور دارند گفتمان انقلاب می‌تواند پیشرفت بیاورد.
• مبانی نظری برنامه چهارم توسعه، خلاف گفتمان انقلاب بود و نتوانست پیشرفت برای کشور داشته باشد.
• در تصمیم‌گیری‌ها باید مردمی که درباره آنها تصمیم‌گیری می‌شود نظر بدهند؛ کشاورزان، صنعتگران، کارشناسان از تمام طیف‌های سیاسی و اعضای خود دولت.
• هماهنگی در درون دولت ضروری است. هم اکنون 40 شورای تصمیم‌گیری در حوزه‌های اقتصادی داریم. اینها باید باشند منتها هماهنگ عمل کنند.
• دستگاه‌ها و شوراهای دولتی نباید هر یک ساز جداگانه بزنند و یا بین آنها اختلافی باشد.
• نوسازی بافت‌های فرسوده، یک تقاضای واقعی و ضروری در بخش مسکن است.
• تا جلوی بورس‌بازی و فعالیت های سوداگرانه در بخش مسکن گرفته نشود، صرفاً با مسکن مهر نمی توان مسئله تورم قیمت مسکن را حل کرد.
• تورم قیمت مسکن، فشار اصلی را به طبقات اجتماعی وارد آورده است.
• راه حل تورم قیمت مسکن، اصلاح نظام مالیاتی و هدایت سرمایه‌‌های سرگردان، از بورس بازی به سمت تولید در این بخش است.
• نرخ سود مورد توقع سازندگان مسکن باید مدیریت شود.
• در بخش مسکن، نیازمند سیاست‌گذاری منطقه‌ای هستیم.
• عدالت، اصل است و حتی مقدمه‌ای بر پیشرفت.
• اگر بتوانیم عدالت را اجرا کرده و ظرفیت‌ همه مردم را آزاد کنیم، شرایط برای بروز استعدادها فراهم خواهد شد.
• عدالت باید به طور ساختاری و نهادینه شکل بگیرد نه به صورت حرکت‌های مقطعی.
• عدالت در اقتصاد، در سه بخش اساسی باید محقق شود: در تخصیص منابع، در تولید و در مصرف.
• عدالت ساختاری، به تولید و رونق آن در کشور کمک می‌کند.
• قطع وابستگی ما به نفت، یک فرصت است، نه تهدید. چرا که به همین میزان، سایر ظرفیت‌ها آزاد می شود.
• در بسیاری از حوزه‌های غیرنفتی، مزیت نسبی داریم که استفاده نشده است.
• ظرفیت ترانزیت، بیش از درآمد نفت برای کشور ما درآمدزایی خواهد داشت.
• از خام فروشی در کالاهای مختلف باید جلوگیری شود.
• پول نفت در حال حاضر به برخی از واردات غیرضروری اختصاص دارد، درحالی که برخی از کالاهای اساسی را هم به راحتی می‌توان در داخل تولید کرد.
• به جای اینکه از تولید حمایت کنیم، از کالاهای خارجی حمایت می‌کنیم و اجازه می‌دهیم به صورت قاچاق وارد کشور شود و حتی در رسانه ملی برای کالای خارجی تبلیغ صورت ‌گیرد.
• باید به فرجام تولید داخلی انسجام داد.
• یک پیرزن قالی‌باف در فلان روستا هم باید بتواند کالای خود را در بازار اروپا بفروشد. دولت موظف است زمینه آن را فراهم کند.
• هدفمندی یارانه‌ها امروز یک قانون است و باید به خوبی اجرا شود.
• هدفمندی یارانه‌ها با یک منطق اقتصادی صحیح طراحی شده و امروز قانون شده و نباید به آن نگاه سیاسی داشت.
• اینکه مباحثی مانند حمایت از تولید، مبارزه با تورم و از این قبیل، که در دولت‌های گذشته نیز مطرح بوده، موفق نشده‌‌اند و یا طرح هدفمندی یارانه‌ها که تقریباً همه روی آن توافق داشتند، دچار مشکلاتی شد، به حوزه اجرا برمی گردد، نه برنامه.
• برای هر سیاست و برنامه اقتصادی، اگر به ساختار اجرایی دولت و سازوکارهای آن نپردازیم، در عمل موفق نخواهد شد.
• هرکس روی کار بیاید، اولویت دولت بعدی باید اصلاح ساختارها و سازوکارهای دولتی باشد.
• مشکل از مقصد نیست؛ مشکل از قطار دولت است که راه نمی‌رود و یا سرعت لازم را ندارد.
• مشکل از کارکنان دولت نیست؛ ساختار دولت، ظرفیت تحقق برنامه‌های خوب را ندارد و سازوکارها خوب تعریف نشده‌اند.
• در هدفمندی یارانه‌ها، فراموش نکنیم که یارانه‌ها «هدفمند» شود.
• هم‌اکنون، فقط 70 هزار میلیارد تومان در کشور معوقات بانکی داریم. فقط 6 نفر حدود 5 هزار میلیارد تومان معوقه بانکی دارند. در ساختار غلط موجود، این مسئله حل نشده است.
• چرا نقدینگی ناشی از طرح هدفمندی و اثرات تورمی آن را می‌بینیم، اما نقدینگی ناشی از معوقات بانکی را نمی‌بینیم؟! و برای اصلاح این ساختار اقتصادی غلط تلاش نمی‌کنیم؟
• در هدفمندی، ممکن است از فراز و فرودهای سیاسی بخواهند استفاده کنند، اما این کار باید با قدرت ادامه یابد و به خصوص مرحله دوم آن ظرفیت خوبی است که یکی از طرح‌های نظام در جهت تحقق عدالت است.
• هدفمندی منطق درستی داشت اما باید درست و به طور کامل نیز اجرا شود. یعنی باید از تولید به ویژه در حوزه صنعت و کشاورزی نیز حمایت شود.
• اگر بتوانیم ساختار اقتصادی کشور و سازوکارها و فرهنگ حاکم بر آن را متناسب با گفتمان انقلاب اصلاح کنیم، پیشرفت محقق می شود.
• سیاست‌های کنترل تورم، باید راه حل ساختاری داشته باشد، نه مقطعی. چرا که تورم به شکل ساختاری بروز کرده است.
• اگر نقدینگی به موقع مدیریت نشده و در مسیر تولید قرار نگیرد، بازارهای رقیب تولید، آن را جذب می‌کند.
• مسئله نقدینگی صرفاً به هدفمندی برنمی‌گردد، بلکه ناشی از ساختارهای اداری نیز هست. مثلاً وقتی یک پروژه با چند برابر هزینه واقعی انجام شود، نقدینگی تشدید شده است.
• برای ایجاد عدالت ساختاری، باید تورم انتظاری و ساختاری را کنترل کرد.
• نه تنها برای رفع مشکل اقتصادی، بلکه برای پیشرفت و ایجاد حماسه اقتصادی نیز باید برنامه‌ریزی داشته باشیم.
• لازمه آزادشدن ظرفیت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، مبنا قرارگرفتن الگوی اسلامی ایرانی و نیز تعیین نقش مردم، به صورت عادلانه و نه شانسی، است.
• زمانی ماشین دولت و ساختار آن، این توانمندی را خواهد داشت که مانع مردم در بروز ظرفیت‌های‌شان نشود.